Postrzeganie koloru jest uzależnione od kilku rzeczy. Inaczej prezentuje się kolor drukowany, inaczej wyświetlany na różnego rodzaju nośnikach – nawet jeżeli ma on takie same parametry bazowe. Tak na przykład kolor w druku będzie się różnił w zależności od podłoża, na jakim zostanie osadzony.
Inaczej będzie wyglądał kolor zielony czy żółty na papierze kredowym, a inaczej na papierze niepowlekanym lub mieszanym. Tak samo, różnice pojawią się na wyświetlaczu monitora, tabletu czy telefonu.
Kolejną sprawą determinującą postrzeganie i oddawanie barw są profile kolorystyczne – opisy technologiczne dla wyświetlania barwy.
Inaczej będziemy mieli reprezentowany kolor przez profil FOGRA, a inaczej przez SWOP, czy Euroscale.
Następnie docieramy do możliwości sprzętowych wyświetlaczy – czyli pokrycie w gamucie kolorystycznym możliwości wyświetlania barw. Jeszcze inną kwestią odbioru barwy jest oświetlenie otaczające i padające na odbierany obraz.
Jak widać, jest całkiem sporo rzeczy, które mają wpływ na to jak widzimy barwę i jak możemy nią zarządzać. Już od wielu lat powstają procesy pozwalające na standaryzację i kontrolę nad kolorem. Jednym z nich jest Pantone. Kolory dodatkowe, które mają swoje określone wartości i właściwości w odbiorze. Na przykład kolory typu neon, czy metaliczne – to jeden z kilku segmentów kolorystyki Pantone. System ten został opracowany i jest rozwijany w kilku kierunkach.
Kolory dla podłoża powlekanego, dla podłoża matowego
– to jest podstawowy podział, na jaki możemy podzielić wzorniki Pantone. Innym podejściem jest opis konkretnego koloru z podziałem na kategorię, czyli kolory typu Solid, metaliczne, czy neony. Dodatkowo występują również kolory z palet rozszerzonych.
Percepcja Pantone na monitorze
Jak to możliwe, że kolor widziany na monitorze jest różny, mimo że mamy zaznaczoną konkretną próbkę – na przykład Pantone 287 C – a jednak widzimy ją inaczej?
Jest tak dlatego, że czasem możemy mieć kolor opisany – próbkę w różnych systemach kolorystycznych CMYK, RGB lub Lab. Na przykładzie widać, jak różnią się te próbki, mimo że jest to ten sam kolor. Lewa jest to próbka PMS 287 C w systemie Lab, a ta z prawej jest w reprezentacji CMYK. Różnica jest widoczna dlatego, że CMYK ma mniejsze pokrycie w przestrzeni barw niż inne systemy RGB, czy Lab. Tutaj sposób mieszania barwy i wyświetlania będzie zniekształcony, w przypadku oddania przybliżonej wartości koloru z palety PMS.
Dlatego lepszą metodą jest korzystanie z opisu koloru przez system Lab
– z księgi kolorystycznej. Ma on znacznie szersze i lepiej oddające możliwości opisu koloru na nośniku elektronicznym.
Wyżej widać jak poszczególne kolory są różnie interpretowane przez opis koloru CMYK i Lab. Tu trzeba też zaznaczyć, że będą one bardziej widoczne na monitorze o dobrej skali pokrycia kolorystycznego sRGB, oraz posiadającego deltaE < 2 – czyli dobrze skorygowanego przez kalibrator. Może być taka sytuacja, że ktoś czytający ten artykuł nie zobaczy różnic oglądając to na monitorze o pokryciu kolorystycznym sRGB na poziomie 80%.
Percepcja Pantone na papierze
Środki odbioru koloru na monitorze to jedna sprawa. Natomiast inną ważną kwestią jest to, na jakim podłożu kolor jest kładziony. Odcień bieli i jakość papieru są bardzo ważne.
Kiedy weźmiemy wzornik kupiony 5 lat wcześniej i nowy zobaczymy również różnice między konkretnym kolorem. Papier i farba nałożona ulega degradacji i z czasem występują zmiany kolorystyczne. Dlatego ważne jest, aby co jakiś czas wymienić wzorniki na nowe.
Percepcja Pantone na wzorniku w odniesieniu do oświetlenia
Trzecią zmienną, która determinuje postrzeganie koloru, jest oświetlenie występujące w otoczeniu. Im światło otaczające bardziej się różni od punktu odniesienia światła, tym bardziej postrzegany kolor jest inny.
Z pomocą przychodzi Light indicator na wzorniku.